Tijdens het bezoek van prof. Paul Weller werd er een ontbijt voor academici en interreligieuze leiders georganiseerd. Het waren besloten bijeenkomsten. Hierbij hadden aanwezigen de mogelijkheid om Paul Weller vragen te stellen met betrekking tot de 240 pagina’s tellende bundel essays European Muslims, Civility and Public Life: Perspectives On and From the Gülen Movement.

In het boek beschouwen internationale onderzoekers en academici vanuit de Europese context de bijdrage die het gedachtegoed van de moslimintellectueel Fethullah Gülen levert aan burgerschapszin onder Europese moslims.

De filosofie van Fethullah Gülen, een Turkse educatie- en vredesactivist, is onderscheidend, omdat zij trouw is aan de traditie en tegelijkertijd volledig verbonden met de moderniteit. Hiermee heeft Gülen een wereldwijde beweging van vrijwilligers geïnspireerd die zich inzet voor vrede, dialoog en tolerantie.  

Deze rijke collectie essays is geredigeerd door Paul Weller (Hoogleraar Inter-Religious Relations; University of Derby, Verenigd Koninkrijk) en Ihsan Yilmaz (Universitair hoofddocent Political Science; Fatih University, Turkije). Zij vormt een belangrijke bijdrage aan de studie van de beweging en civil society initiatieven van moslims in Europa.

Klik hier voor een uitgebreid verslag van de media-brunch.


Datum:             25 maart 2012
Sprekers:         Prof.dr. Paul Weller
Locatie:             Rode Hoed te Amsterdam
Aantal deelnemers:    10

[nggallery id=43]

Zoals de titel het zegt, gaat de inhoud van het boek over de Gülenbeweging en de participatie van moslims in de samenleving. Het boek is geschreven door zowel ‘insiders’ als ‘outsiders’ van de beweging om een objectief beeld neer te zetten. De aanhangers zelf betitelen de beweging als hizmet in plaats van de Gülenbeweging. Hizmet staat voor dienstbaarheid in het Turks.

Het boek is ingedeeld in vier delen. Het begint met de theoretische leer van Gülen. Fethullah Gülen is een traditionele moslimgeleerde die zich beroept op de klassieke bronnen van de Islam. Toch is het bijzonder om te zien dat hij komt met nieuwe inzichten voor moslims die in het westen als minderheid leven. Zo ziet Gülen het westen niet als een vijandig gebied, maar als een territorium waar moslims dienstbaar kunnen zijn voor hun omgeving.

Deel twee van het boek heet “civility, co-existence and integration”. Twee belangrijke inspiratiebronnen van moslims in het westen wat betreft integratie, Tariq Ramadan en Fethullah Gülen worden in een hoofdstuk in dit deel met elkaar vergeleken. Maar ook heeft de auteur het hier over de ethische waarden van Gülen die wij als mensen met elkaar gemeen hebben.

Verderop in het boek worden praktijkvoorbeelden gegeven van de Gülenbeweging in de Europese context. Daarbij worden landen waar veel moslims wonen, namelijk Duitsland, Frankrijk en Duitsland onder de loep genomen. De vrijwilligers in deze landen leggen verschillende accenten in hun activiteiten. Immers is dat het bewijs dat de beweging niet centraal wordt gestuurd door Gülen zoals wordt gesuggereerd.

In het laatste deel van het boek daagt de Gülenbeweging terrorisme en geweld uit met haar vredelievende boodschap. De beweging heeft een pro-actieve houding en bestaat veel langer dan de aanslagen van 11 september. Want de Gülenbeweging heeft al tig aantal jaren ervaring met geweld en anarchie uit de roerige tijden en diverse staatsgrepen in Turkije, en weet adequaat te handelen bij dit soort situaties.

Tijdens de boekpresentatie van “European Muslims, Civility and Public Life: Perspectives on and From the Gülen Movement” verzorgde de redacteur, prof. dr. Paul Weller, een inleiding over zijn onlangs verschenen boek. Paul Weller is werkzaam als hoogleraar interreligieuze dialoog in Engeland. Prof. dr. Karel Steenbrink, emeritus hoogleraar interreligieuze theologie, reageerde vervolgens op deze inleiding.

Vragen

Na een aanvullend betoog van Prof. Steenbrink over de Nederlandse context, werd de tijd om vragen te stellen aan beide sprekers. Zo was iemand benieuwd wat de geheime agenda van de beweging zou kunnen zijn. Steenbrink was daar heel duidelijk over: “Gülen heeft het continu over goede deugden, jezelf beter leren kennen en spirituele ontwikkeling. Kortom heeft Gülen geen andere agenda dan een betere mens worden en zijn omgeving hiervoor te stimuleren. Zijn boodschap spreekt ook niet-moslims aan. Want hij heeft het over de universele ethische waarden die alle mensen gemeen hebben. Dat element is juist de bindende factor tussen de Islamitische wereld en de seculiere Europa.”

Over de angst dat leeft tussen verschillende bevolkingsgroepen in Europa zei Weller: je moet bouwen aan vertrouwen. Zo delen de vrijwilligers in Engeland “Noach’s pudding” uit om op wijkniveau te bouwen aan dat vertrouwen. Noach’s pudding is een toetje die moslims thuis bereiden en delen met hun buren ter herdenking van de Profeet Noach, die een verbindend element is tussen verschillende religies.

Wat betreft de rol van de vrouwen in de beweging vertelde Prof. Steenbrink dat hij uit vele bezoeken kan concluderen dat vrouwen gelijk vertegenwoordigd zijn en volop meedraaien in deze organisaties. Ook gaf Steenbrink antwoord op de vraag of de Gülenbeweging wel of niet een sekte is. “Een sekte heeft altijd een leider en bepaalde rituelen. Ik vroeg aan de aanhangers wat er zou gebeuren als Gülen dood is en wie hem zou opvolgen. Zij vertelden mij dat het vrijwilligerswerk heus niet ophoudt als Gülen dood is en dat het leven doorgaat. Je kunt de Gülenbeweging niet vergelijken met een traditionele sekte of beweging”, aldus Steenbrink.

De scholen waren een ander aandachtspunt tijdens het gesprek. De Gülen geïnspireerde scholen dragen hun steentje bij aan een wij-gevoel volgens Weller. De seculiere schoolcurriculum zoals eenieder school en de open houding verbindt verschillende leefwerelden. Deze boeiende avond werd afgesloten met de mededeling dat Weller volgend jaar een soortgelijk boek zal publiceren, maar deze keer gericht op de Gülenbeweging in de moslimwereld.


Datum:             23 maart 2012
Sprekers:         Prof.dr. Paul Weller en prof. dr. Karel Steenbrink
Locatie:             Rotterdam

Aantal deelnemers:    60

[nggallery id=42]

Is het God die geweld aanmoedigt? Worden gewelddadige conflicten in de wereld veroorzaakt door religie? Is er sprake van een botsing tussen de Islam en het westen? Is religieuze identiteit de belangrijkste bron van conflicten in de wereld? Is God een God van wraak en vergelding waarop de drie grote wereldreligies zich kunnen beroepen of wordt die ‘Ene’ juist gekenmerkt door liefde en ontferming?

Dit waren de hamvragen waarop prof. dr. Anton Wessels (hoogleraar Godsdienstwetenschap aan de Vrije Universiteit Amsterdam tussen 1978 tot 2002) antwoord probeerde te vinden tijdens de thema-avond die werd georganiseerd in samenwerking met VU Connected.

 


Datum:  19 Maart 2012
Partner(s): VU Connected 
Locatie:  Rotterdam
Aantal deelnemers: 50-60