In een donderdag gepubliceerd opiniestuk in The Wall Street Journal roept de Turkse islamgeleerde Fethullah Gülen moslims wereldwijd op ”de extremistische kanker” te bestrijden, mensenrechten binnen hun gemeenschappen te verdedigen en scholing te bevorderen. Gülen ziet scholing als het tegengif van de aanhoudende problemen waar moslims mee kampen. Zijn oproep luidt als volgt:

 

“Moslims moeten het kankergezwel dat extremisme heet bestrijden.”

 

Zolang de groep die zich ‘Islamitische Staat’, beter bekend als ISIS, noemt, bloedbad blijft aanrichten in het Midden-Oosten, moeten moslims de confrontatie aangaan met de totalitaire ideologie die deze en andere terroristische groeperingen tekent. Elke terreurdaad die in naam van de islam wordt uitgevoerd, raakt alle moslims diep,  vervreemdt hen van hun medeburgers en versterken de imago van ons geloofde misvattingen over de ethiek van hun geloof.

 

Het is niet redelijk om de islam de schuld te geven van de wreedheden van de gewelddadige radicalen. Maar wanneer terroristen claimen uit naam van de islam te handelen, dan dragen ze die identiteit – zij het alleen in naam. Daarom moeten gelovigen er alles aan doen om te voorkomen dat dit kankergezwel zich uitzaait binnen onze gemeenschappen. Doen we dat niet, dan zullen we medeverantwoordelijk zijn voor de besmeurde imago van ons geloof.

 

Ten eerste moeten we geweld veroordelen en niet in een slachtofferrol belanden. Dat je onderdrukt wordt is geen excuus voor het begaan van een terroristische daad of het niet te veroordelen. Dat de terroristen zware zonden  begaan in naam van de islam is niet alleen mijn mening; het is de onontkoombare conclusie van een onbevangen bestudering van de basisbronnen, de Koran en de overleveringen van de profeet Mohammed (vrede zij met hem). De kernprincipes van deze bronnen -door de eeuwen heen doorgegeven door geleerden die zichzelf hebben gewijd aan het bestuderen van het Heilige Boek en de uitspraken en handelingen van de Profeet – doen elke aanspraak van de terroristen die een religieuze rechtvaardiging zoeken, teniet.

 

Ten tweede is het belangrijk om de holistische benadering van de islam uit te dragen. Immers, hoewel de islam flexibiliteit biedt voor diens volgers met zeer uiteenlopende achtergronden, is deze flexibiliteit ook een risico om misbruik van te maken. De basisprincipes van de islam staan echter niet open voor interpretaties. Eén van deze basisprincipes is dat het ontnemen van het leven van een onschuldige persoon een misdaad is tegen de hele mensheid (Koran 5:32). Zelfs tijdens een zelfverdedigingsoorlog wordt geweld tegen niet-strijders, met name vrouwen, kinderen en geestelijken, met nadruk verboden door de Profetische leer.

 

We moeten deze waarden uitdragen door ons solidair te tonen met mensen die zoeken naar vrede op aarde. Gezien de aard van de menselijke psychologie en de dynamiek van het nieuws, is het minder waarschijnlijk dat mainstream geluiden de headlines halen in vergelijking tot de extreme geluiden. Echter, in plaats van de media de schuld te geven, zouden we nieuwe manieren moeten  vinden om onze stem te laten horen.

 

Ten derde dienen moslims publiekelijk op te komen voor mensenrechten, menselijke waardigheid, het leven en vrijheid. Dit zijn de meest fundamentele waarden van de islam en geen individu noch een politieke of religieuze leider, heeft het recht deze af te pakken. Het naleven van de essentie van ons geloof betekent het tonen van respect voor de culturele, sociale, religieuze en politieke diversiteit. God vereenzelvigt het leren van elkaar als het primaire doel van diversiteit (Koran 49:13). Het tonen van respect voor ieder mens als zijnde een schepping van God (17:70) is het respecteren van God zelf.

 

In de vierde plaats moeten moslims elk lid van hun gemeenschap de gelegenheid bieden onderwijs te volgen – de studie van exacte wetenschappen, geesteswetenschappen en de kunsten liggen immers ingebed in een cultuur van respect voor elk levend wezen. Regeringen in de moslimwereld moeten hun school curricula daarom dusdanig ontwikkelen dat ze democratische waarden koesteren. Voor het maatschappelijke middenveld is er een belangrijke taak weggelegd in het promoten van respect en verdraagzaamheid. Dit is de reden van waarom aanhangers van de Hizmet beweging (Gülenbeweging) meer dan 1.000 scholen, opleidingscentra en dialooginstituten in meer dan 150 landen hebben opgericht.

 

In de vijfde plaats is het bieden van religieus onderwijs aan moslims cruciaal om extremisten de instrumenten uit handen te slaan waarmee ze hun zieke ideologieën verspreiden. Wanneer godsdienstvrijheid wordt beperkt, zoals al decennia geldt in delen van de moslimwereld, dan zal religie zich in een schemerzone ontwikkelen waar het ten prooi kan vallen aan de misinterpretatie van ongekwalificeerde en radicale figuren.

 

Ten slotte is het van groot belang dat moslims zich sterk maken voor gelijke rechten voor mannen en vrouwen. Vrouwen moeten gelijke kansen krijgen en gevrijwaard zijn van de sociale druk die hen die gelijkwaardigheid ontzegt. Een goed voorbeeld is Aisha, de vrouw van de profeet Mohammed (vrede zij met hem), die in haar tijd een hoog opgeleide geleerde, leraar en prominente leider was.

 

Terrorisme is een veelzijdig probleem. Oplossingen moeten daarom appelleren aan politieke, economische, sociale en religieuze lagen. Benaderingen die het probleem reduceren tot een religieus thema, bewijzen de wereld geen dienst. En kwetsbare jongeren die vatbaar zijn voor radicalisering al helemaal niet. De internationale gemeenschap doet er goed aan zich te realiseren dat moslims letterlijk en figuurlijk de voornaamste slachtoffers van terrorisme zijn en dat zij terroristen kunnen marginaliseren en de werving van terroristen kunnen voorkomen. Daarom moeten regeringen uitspraken en acties vermijden waarmee ze moslims van zich vervreemden.

 

Gewelddadig extremisme kent geen religie; er zullen altijd mensen zijn die de geschriften manipuleren. Net zo min als christenen Koranverbrandingen of de acties van de Klu Klux Klan onderschrijven, of boeddhisten de wreedheden tegen de Rohingya goedkeuren, zo steunt de meerderheid van de moslims geen geweld.

 

Door de geschiedenis heen hebben moslims veel bijgedragen aan de menselijke beschaving. Wij leverden onze grootste bijdragen in perioden dat het geloof wederzijds respect, vrijheid en rechtvaardigheid koesterde. Het zal een immens moeilijke opgave worden om het beschadigde beeld van de islam te herstellen , maar moslims kunnen bakens van vrede en stabiliteit zijn in hun samenlevingen.